γιαννωτιώτικες συνταγές μαγειρικής, ........της φτώχειας...

μπουϊρου…

...η ιδέα έπεσε ξαφνικά : γιατί δε γράφουμε τις παλιές συνταγές του χωριού ; Σε ελάχιστο χρόνο , λοιπόν , με κέφι η καθεμιά , ρωτώντας μάζεψε υλικό και…να , ο πρώτος γιαννωτιώτικος τσελεμεντές είναι εδώ (τύφλα να΄χει η Βέφα…)
Συνήθως , καταγράφουμε τραγούδια ,έθιμα ,διασώζουμε παλιές φορεσιές και αντικείμενα…η διατροφή, όμως ,είναι σημαντικό κομμάτι του πολιτισμού ,αφού έχει στενή σχέση με τον τρόπο ζωής ,την οικονομία ,την καθημερινότητα των ανθρώπων…Έτσι ,καταγράφηκαν συνταγές που πια τείνουν να εξαφανιστούν ,μέσα στην αφθονία και τις έτοιμες λύσεις της εποχής μας…
«η φτώχεια γεννά σοφία» ,λέει ο λαός .Και, πράγματι ,είναι εντυπωσιακό ότι σε όλες σχεδόν τις συνταγές τα υλικά είναι τα ίδια και είναι ελάχιστα:αλεύρι, τυρί, λάχανα ,ό,τι υπήρχε στον ορεινό και άγονο τόπο μας…Κι όμως ,με φαντασία και εφευρετικότητα φτιάξαν πολλές συνταγές-παραλλαγές των ίδιων υλικών…
Και τώρα που όλοι μιλάνε για υγιεινή διατροφή ,με φυσικά υλικά και χαμηλά λιπαρά ,ίσως θα μπορούσαμε να ξαναμαγειρέψουμε παραδοσιακά ,δημιουργώντας γεύσεις που έχουν το άρωμα των παιδικών μας χρόνων ,αλλά και υψηλή διατροφική αξία…

Σημ.:ήταν δύσκολο να ορίσουμε τις ποσότητες των υλικών στην κάθε συνταγή ,αφού ποτέ δε μετρούσαν όταν μαγείρευαν αλλά βάζαν τα υλικά «μι του μάτι..».Αυτοσχεδιάστε ,λοιπόν…

Α. Πίτες

Γενική οδηγία:ανακατεύουμε λίγο νερό , αλάτι , λίγο λάδι και αλεύρι , τα ζυμώνουμε καλά και πλάθουμε μικρές μπαλίτσες.
Καθόμαστε στο πάτωμα ,με τα πόδια σε ορθή γωνία με το σώμα ,βάζουμε πάνω τους το πλαστήρι ,παίρνουμε μια μπαλίτσα ζυμάρι και με τον πλάστη ανοίγουμε φύλλο.(Αν δεν έχουμε πλαστήρι ,συμβιβαζόμαστε με τον πάγκο της κουζίνας…)

1.τραχανόπτα

Υλικά για τη γέμιση; τραχανάς ,τυρί φέτα,λάδι,αλάτι,3 αυγά
Εκτέλεση:Βράζουμε το νερό ,με λάδι και αλάτι ,ρίχνουμε τον τραχανά μέχρι να πηχτώσει και προς το τέλος ρίχνουμε το τυρί και τα αυγά χτυπημένα ,κρατώντας λίγο για επάλειψη ,για να γίνει κρούστα…
Στρώνουμε σε λαδωμένο ταψί ένα φύλλο ,ρίχνουμε το μείγμα και γυρνάμε το φύλλο που περισσεύει σε κόθαρο γύρω-γύρω. Ψήνουμε μέχρι να ροδοκοκκινήσει…

2.Μπατζιόπτα

Υλικά:τυρί τζαντίλας ,αλεύρι ,λάδι αλάτι
Εκτέλεση:Ανακατεύουμε όλα τα υλικά ,λαδώνουμε το ταψί , τα στρώνουμε και ψήνουμε …

3.Μπατσαρόπτα (μπάτσαρος=μαύρος,φόβιος)

Υλικά:αλεύρι καλαμποκίσιο , λάδι , τυρί , αλάτι , λάχανα(σπανάκια , λάπατα , τσουκνίδια , παζιά , λουβουδές ή ό,τι άλλο υπάρχει)
Εκτέλεση: Πλένουμε , κόβουμε , ζεματίζουμε τα χόρτα , προσθέτουμε αλάτι , τυρί και λάδι , φτιάχνοντας ένα μείγμα. Φτιάχνουμε χυλό με αλεύρι ,αλάτι και λάδι. Στρώνουμε σε λαδωμένο ταψί το χυλό , από πάνω τα χόρτα και από πάνω, στο τέλος, καλύπτουμε με σβωλάκια φτιαγμένα από αλεύρι με λάδι και νερό .Ραντίζουμε από πάνω με λάδι και νερό ,για να γίνει κρούστα και ψήνουμε…

4.Μπουμπουρόπτα

Υλικά:λάχανα ,τυρί ,αλεύρι ,λάδι ,αλάτι
Εκτέλεση:Βράζουμε σε κατσαρόλα τα λάχανα με το λάδι ,το τυρί και αλάτι.
Αλείφουμε το ταψί με λίγδα(έστω βιτάμ),και το πασπαλίζουμε με αλεύρι .Σκεπάζουμε με λάχανα ,πασπαλίζουμε πάλι με αλεύρι ,ξανά λάχανα ,να γίνουν τρεις στρώσεις .Ψήνουμε ,όπως παραπάνω…

5.Γκουλιαβόπτα:(χωρίς ζύμη ή χυλό, απ’το γκόλιαβος=γυμνός)

Υλικά:τραχανάς ,τυρί ,λίγδα(έστω λάδι ή βούτυρο)
Εκτέλεση:Βράζουμε τον τραχανά σε κατσαρόλα ,με λίγο νερό .Όταν πηχτώσει αρκετά ,τον ρίχνουμε σε λαδωμένο ταψί , μαζί με τυρί και λίγη λίγδα(ή λάδι ή βούτυρο)Το ψήνουμε και το σερβίρουμε σε κομμάτια…

6.Κατσιαμάκα

Υλικά:καλαμκίσιο αλεύρι ,αυγά ,τυρί ,αλάτι
Εκτέλεση:Σε βραστό νερό ρίχνουμε το αλεύρι ,το τυρί ,το λάδι και στο τέλος τα αυγά χτυπημένα ,φτιαχνοντας παχύ χυλό .Σε λιγδωμένο ταψί στρώνουμε το χυλό και ψήνουμε…

7.Μπουμπότα:

Υλικά:αλεύρι ,λάδι ,μαγιά ,τυρί ,νερό
Εκτέλεση:ανακατεύουμε όλα τα υλικά ,αφήνουμε τη ζύμη για καμιά ώρα «να γίνει».Μετά τη στρώνουμε σε λιγδωμένο ταψί και ψήνουμε…

8.Κουσμαρόπτα

Βράζουμε τυρόγαλο από το πίτιασμα τυριού. Τη μυζήθρα που μαζεύεται πάνω-πάνω κατά το βράσιμο, τη στραγγίζουμε σε τζαντίλα .Ανοίγουμε φύλλο και φτιάχνουμε χυλό με μυζήθρα , αλεύρι , γάλα , αλάτι και ένα αυγό .Στρώνουμε το φύλλο σε λαδωμένο ταψί και φτιάχνουμε κόθαρο .Στη συνέχεια , ρίχνουμε το χυλό και ψήνουμε…


Β . Παπάρες-Κουρκούτες

1.Λιγδουπάπαρα

Υλικά:τσιγαρίδες, λίγδα, τριμμένο ψωμί
Εκτέλεση: τηγανίζουμε τις τσιγαρίδες στη λίγδα και μετά προσθέτουμε το ψωμί (κατά προτίμηση μπαγιάτικο) συνεχίζοντας το τηγάνισμα για λίγο, βάζουμε το τηγάνι στο σοφρά, όλοι από ένα μπουνέλο και τρώμε..,

2.Συβρουπάπαρα

Υλικά: πράσα , λάδι ή λίγδα, αλάτι ,πιπέρι κόκκινο ,ψωμί κατά προτίμηση παλιό
Εκτέλεση:Τσιγαρίζουμε στο τηγάνι τα πράσα μέχρι να μαλακώσουν, ρίχνουμε αλάτι και κόκκινο πιπέρι και αφού ετοιμαστούν ρίχνουμε το ψωμί τριμμένο. Σερβίρεται όπως παραπάνω…

3.τυροπάπαρα

Υλικά:Τυρί , λάδι , νερό , αλάτι
Εκτέλεση:Βράζουμε το νερό , προσθέτουμε το λάδι και το τυρί και αφού βράσει το φαγητό , κατεβάζουμε απ ’τη φωτιά ,και τρίβουμε ψωμί (κατά προτίμηση παλιό)…

4.Πατατοκουρκούτη

Υλικά : πατάτες , σκόρδο , αλεύρι , αλάτι , ξύδι , λάδι , πιπέρι κόκκινο
Εκτέλεση : Κόβουμε τις πατάτες σε κομματάκια , τις καβουρντίζουμε με λάδι και λίγο κόκκινο πιπέρι , ρίχνουμε το αλεύρι και συνεχίζουμε το τσιγάρισμα , νερό και ανακατεύουμε .Στη συνέχεια , ρίχνουμε το σκόρδο πατημένο και αφήνουμε να βράσει .Στο τέλος ρίχνουμε το ξύδι και αλάτι…

5.Κουρκουτοκεφτέδες

Υλικά: αλεύρι , κρεμμύδι , δυόσμος , αυγά , αλάτι ,λάδι
Εκτέλεση:Φτιάχνουμε χυλό με τα υλικά , και κουταλιά-κουταλιά στο τηγάνι σε καυτό λάδι τηγανίζουμε τους κεφτέδες . Μετά φτιάχνουμε κουρκούτι καβουρντίζοντας σε καυτό λάδι το αλεύρι με κόκκινο πιπέρι , ρίχνουμε νερό , σκόρδο λιωμένο και ξύδι .Αφού βράσει , ρίχνουμε μέσα και τους κεφτέδες…

Γ . Πρωινά ή προφτάσματα

1.Γαλοκαφές

Βράζουμε στο τζιτζιβέ γάλα με άλεσμα από ρεβύθι και κριθάρι (ποτέ από τον «καλό» ,τον κανονικό καφέ).Αφού βάλουμε το ρόφημα σε μψούρα, ρίχνουμε μέσα τριμμένο ψωμί.
Ιδανικό για τα παιδιά ,πριν πάνε στο σχολείο…

2.Κρασί με ζάχαρη

Βγάζουμε κρασί απ’ το βαρέλι και το βράζουμε για λίγο στο τζιτζιβέ .Ρίχνουμε μέσα ζάχαρη , το βάζουμε στην κούπα ή στη μψούρα και τρίβουμε μέσα ψωμί.
Δίνει ενέργεια το πρωϊ αλλά και το βράδυ βοηθάει να κοιμηθεί κανείς «σα διαβασμένος» …

3.Αβγοκεφτέδες

Υλικά:αυγά, χλωρά κρεμμύδια , αλεύρι , αλάτι
Εκτέλεση:Χτυπάμε τα αυγά , συνεχίζουμε να ανακατεύουμε ,ρίχνοντας τα φρέσκα κρεμμύδια ψιλοκομμένα ,το αλάτι και το αλεύρι μέχρι να γίνει ομοιόμορφος χυλός. Στο τηγάνι, σε καυτό λάδι, ρίχνουμε κουταλιά-κουταλιά το χυλό…

4.Πλατύ ή πεταχτή

Κρατάμε λίγο ζυμάρι απ’ τα πλαστάρια .Ρίχνουμε μέσα τυρί και λάδι ,αν θέλουμε , το πατάμε καλά με τις παλάμες και το ρίχνουμε πάνω στα αναμμένα κάρβουνα , μέσα στο φούρνο…

5.Μπουκουβάλα

Παίρνουμε ένα πανί (το πχάμψσο που φορούσαν ήταν ιδανικό…)
Τρίβουμε την ψίχα απ’ το ψωμί και ένα κομμάτι τυρί, τα κλείνουμε σφιχτά με το πανί , κρατάμε με το ένα χέρι σφιχτά το βώλο που φτιάξαμε, ενώ με το άλλο χέρι σε γροθιά χτυπάμε από πάνω ,ώστε να γίνει πλατύ και ομοιογενές…
Για την επιτυχία της …συνταγής ,πρέπει απαραίτητα να τραγουδάμε, ενώ χτυπάμε ρυθμικά:
«μπουκου-μπουκουβάλα, πήγα στη Βουβάλα
κι έφαγα μια μψούρα γάλα…»

6.Αυγά μι ζμι (γαλλιστί « ποσέ»)

Υλικά:αυγά , νερό , αλάτι , πιπέρι , λάδι
Εκτέλεση:Βράζουμε σε κατσαρόλα το νερό με το λάδι , το αλάτι και το πιπέρι .Μόλις πάρει να βράζει , ρίχνουμε μέσα τα αυγά ολόκληρα , χωρίς να τα χτυπήσουμε…

7.Χλωρό τυρί τηγανισμένο (κοινώς «σαγανάκι»)

Υλικά:Χλωρό τυρί , αλεύρι , λάδι
Εκτέλεση:Κόβουμε το τυρί σε φέτες, το αλευρώνουμε καλά και το τηγανίζουμε κι απ’ τις δύο πλευρές ,να πιάσει κρούστα..

8.Σκορδαλιά

Υλικά: σκόρδο , λάδι , ξύδι , νερό
Εκτέλεση: Στουμπίζουμε το σκόρδο στο γουδί. Το ρίχνουμε σε μψούρα και προσθέτουμε το ξύδι , το , λάδι και το νερό. Στη συνέχεια, αν θέλουμε , ρίχνουμε και τριμμένο ψωμί…
σημ :για ευνόητους λόγους ,η κατανάλωση του συγκεκριμένου φαγητού αποφεύγεται πριν από κοινωνική συναναστροφή…

9. Λαγγίτες

Υλικά: αλεύρι , νερό , μαγιά , αλάτι , λάδι
Εκτέλεση: φτιάχνουμε χυλό με τα υλικά ,εκτός από το λάδι. Σε τηγάνι και σε καυτό λάδι ρίχνουμε κουταλιά-κουταλιά τη ζύμη. Αφού τηγανιστούν μπορούμε να τις πασπαλίσουμε με ζάχαρη ή μέλι…

10.Σκουρδάρι

Αποτελεί ρόφημα δροσιστικό για τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού.
Εκτέλεση:Λιώνουμε δυό -τρεις σκλίδες σκόρδο και ανακατεύουμε με λάδι και αλάτι πολύ καλά ,να γίνει σαν κρέμα .Προσθέτουμε αρκετό ξύδι και στο τέλος κρύο νερό…
(για ευνόητους λόγους αποφεύγουμε τις κοινωνικές επαφές μετά την κατανάλωσή του…)

Δ . Γιορτινά (στα γκουρμπάνια )

1.Γιαπράκια (για όλες τις περιστάσεις)

Υλικά:χοιρινό χοντροκομμένο κρέας (κατά προτίμηση με το σκεπάρνι) , πράσα , κύμινο , αλάτι , ρύζι , κόκκινο πιπέρι , λάχανο (γκαρπουλάχανο)
Εκτέλεση: Ζεματίζουμε το λάχανο μέχρι να μαλακώσουν τα φύλλα. Ανακατεύουμε το κρέας με τα ψιλοκομμένα πράσα , το κύμινο , το ρύζι και το κόκκινο πιπέρι. Στη συνέχεια τυλίγουμε με φύλλο μικρή ποσότητα από το μείγμα ,μέχρι να τελειώσει. Στρώνουμε σε κατσαρόλα φύλλα από το λάχανο και σε σειρά βάζουμε από πάνω ένα-ένα τα γιαπράκια. Προσθέτουμε νερό, λάδι και τα βράζουμε…
Σημ. :είναι το κυρίως γιορτινό φαγητό και στις μεγάλες γιορτές κάθε σπίτι που σέβεται τον εαυτό του έχει μια ικανή ποσότητα…

2.Προστούρα (χριστουγεννιάτικο)

Υλικά: γουρουνίσιο στομάχι , χοιρινός κιμάς , πατάτα(κομματάκια), ρύζι , πράσο , κύμινο , αλάτι , μαύρο πιπέρι
Εκτέλεση : Ζεματίζουμε και ξιπιτσούμε την κοιλιά. Ανακατεύουμε τα υπόλοιπα υλικά , γεμίζουμε την κοιλιά , τη ράβουμε (η σταυροβελονιά ενδείκνυται ) και την ψήνουμε…

3.Σπληνάντερο (χριστουγεννιάτικο)

Υλικά: παχύ άντερο από γουρούνι , σπλήνα σε λωρίδες κομμένη, συκώτι , κρέας χοιρινό κομματάκια , αλάτι , πιπέρι
Εκτέλεση: γυρνάμε το άντερο «το μέσα έξω» , το πλένουμε πολύ καλά .
Ανακατεύουμε τα υλικά , φτιάχνοντας έτσι τη γέμιση , γεμίζουμε το έντερο και το δένουμε στις δύο άκρες καλά με κλωστή. Το ψήνουμε να ροδίσει…

4. Λιανώματα (πασχαλινό)

Υλικά: Συκωταριά (από μικρό ζώο , κατά προτίμηση ) , αντεράκια , σπανάκι , ρύζι , δυόσμος , πιπέρι , λάδι , αλάτι
Εκτέλεση: Πλένουμε καλά τα εντόσθια , τα ζεματίζουμε και τα κόβουμε σε μικρά κομμάτια. Πλένουμε , κόβουμε και ζεματίζουμε το σπανάκι με τα φρέσκα κρεμμυδάκια .Καβουρντίζουμε σε λάδι τα εντόσθια με λίγο κόκκινο πιπέρι (βάζουμε λίγο νερό να βράσουν , αν είναι από μεγάλο ζώο ) ,ρίχνουμε το σπανάκι , τα κρεμμύδια και φρέσκο δυόσμο. Αφού βράσουν αρκετά ρίχνουμε και το ρύζι…

Ε.Διάφορα

1.Λάχανα με κουρόμπλα

Υλικά:Κορόμηλα , λάχανα (ξυνολάπατα) , λάδι , αλάτι
Εκτέλεση:Βράζουμε τα λάχανα και μετά ρίχνουμε τα κορόμηλα με το λάδι και το αλάτι .Προς το τέλος ρίχνουμε λίγο αλεύρι ή ρύζι...
Σημ.:σ’ αυτή τη συνταγή μπορούμε να προσθέσουμε και φρέσκα κρεμμυδάκια , τα οποία θα καβουρδίσουμε στην αρχή με λάδι και μετά θα προσθέσουμε τα υλικά , όπως παραπάνω...

2.Πατάτες πατητές

Υλικά:Λάδι , πατάτες , κόκκινο πιπέρι , αλάτι
Εκτέλεση:Βράζουμε τις πατάτες , τις ψιλοκόβουμε και τις ρίχνουμε στο τηγάνι .Τις πατάμε μ’ ένα πιρούνι και ρίχνουμε λάδι , αλάτι και κόκκινο πιπέρι , ανακατεύοντάς τις για λίγη ώρα...

3.Ραντστές

Υλικά: νερό ή γάλα , αλεύρι , αλάτι , λάδι
Εκτέλεση:Φτιάχνουμε σφιχτή ζύμη με τα υλικά και την κόβουμε σαν κριθαράκι . Βράζουμε σε κατσαρόλα νερό και ρίχνουμε μέσα το «ζυμαρικό» μας , μαζί με αλάτι και λάδι...

4.πρασοτηγανιά

Υλικά: χοιρινό κρέας , πράσα , κόκκινο πιπέρι , αλάτι
Εκτέλεση:Κόβουμε το κρέας σε μικρά κομμάτια και το τηγανίζουμε . Κόβουμε τα πράσα και τα ρίχνουμε σε λίγη ώρα , μαζί με το κόκκινο πιπέρι και το αλάτι , συνεχίζοντας για λίγο το τηγάνισμα...

5.Παστουρμάς

Αποτελεί τρόπο συντήρησης του χοιρινού κρέατος , μετά το σφάξιμο του γουρουνιού τα Χριστούγεννα , λόγω έλλειψης ψυγείων...
Παρασκευή: Βράζουμε το κρέας με αλάτι .Στον πάτο ενός δοχείου ρίχνουμε μπόλικο αλάτι , βάζουμε μια στρώση κρέας , από πάνω ρίχνουμε αλάτι και λίπος . Συνεχίζουμε με τον ίδιο τρόπο , μέχρι να γεμίσει το δοχείο. Τέλος , βάζουμε πάνω μπόλικο λίπος και κλείνουμε καλά το δοχείο...

6.Λάχανα βρασμένα

Υλικά: Τσουκνίδια , λουβουδές , λάπατα , αλεύρι , τυρί , λάδι
Εκτέλεση : Πλένουμε , κόβουμε , ζεματίζουμε και στραγγίζουμε τα λάχανα .Τα καβουρντίζουμε λίγη ώρα και προσθέτουμε αλεύρι , αλάτι και ,αν θέλουμε, τυρί…

7.τσιγαρίδες

Βράζουμε στο καζάνι το λίπος γουρουνιού .Το υγρό λίπος το βάζουμε σε γκαζοτενεκέδες και αυτό που μένει είναι οι τσιγαρίδες .Τις βάζουμε σε μεγάλη χωματένια μψούρα-έτσι διατηρούνται για καιρό- και τις τρώμε στο τηγάνι με τυρί…

Στ . Επιδόρπια ( χάσμαλα )

Ιδιαίτερη εντύπωση κάνει η απουσία γλυκών από τη διατροφή , λόγω φτώχειας και έλλειψης υλικών ,αφού ακόμα και η ζάχαρη ήταν πολύτιμη και σπάνια...

1.Μπελτές (μουσταλευριά )

Φτιάχνουμε κασταλαϊ (απόσταγμα νερού μέσα από στάχτη) . Βράζουμε μούστο , ρίχνουμε μέσα το κασταλαΪ και στη συνέχεια ρίχνουμε αλεύρι. Όπως είναι χλιαρό , το ρίχνουμε σε ταψί κι όταν παγώσει το κόβουμε σε κομμάτια και το σερβίρουμε...

2.Φιδές με ρύζι και ζάχαρη (κυρίως για λεχώνες )

Υλικά : φιδές , ρύζι , ζάχαρη , λάδι , κανέλλα
Εκτέλεση : Καβουρντίζουμε το φιδέ και ρίχνουμε νερό. Αφού βράσει , ρίχνουμε και το ρύζι και όταν είναι έτοιμο ρίχνουμε ζάχαρη και κανέλλα και σερβίρουμε...

3. φρούτα

Περιορισμένα ήταν τα φρούτα , μόνο ό,τι μπορούσε να παράγει ο φτωχός και άνυδρος τόπος μας..
Γκόρτσα
Καούνια
Ξυλοκέρατα
Τσιάγαλα
Κορόμηλα (κουρόμπλα)
Καστραβέτσια
Μούρα

κράνα

…και μερικές «καλοπροαίρετες» διατροφικές συμβουλές…
Μην τρως πολύ τυρί , θα σε τρυπήσει του κιφάλι…
Μην τρως άμα βασιλέψει η ήλιους , θα πεθάνει η μάνας κι η πατέρας
Φάει την κουριά , να σ’αγαπάει η πεθερά
Μην αφήνεις τελευταία χαψιά , γιατί θα σ’απαρατήσει ο γαμπρός…
Αμα δεις φαΪ κάτσε φάε , άμα δεις ξύλο σήκω φέγα..

Γιαννωτιώτικο Λεξιλόγιο φαγητού

Χλιάρι = κουτάλι
Μπουνέλο = πηρούνι
Άρκλα= ντουλάπι φύλαξης τροφίμων
Σοφράς= χαμηλό τραπέζι
Πλαστήρι= ξύλινο , στρογγυλό (κατά προτίμηση κρανίσιο) αντικείμενο για άνοιγμα φύλλου
Πλάστης= ξύλινη ράβδος για άνοιγμα φύλλου( ενίοτε χρησιμοποιούνταν για άνοιγμα κεφαλιών συζύγων)
Γκιούμι= είδος χάλκινης κανάτας σε διάφορα μεγέθη (γκιμούλια)
Μπρακάτσα=μπακιρένιο μικρό καζάνι με χερούλι , σε ποικιλία μεγεθών(μπρακατσούλια)
Φλάστηρας=στρογγυλή ξύλινη μεγάλη «σφραγίδα» για τις λειτουργιές
Μεσάλι=πανί για τύλιγμα του ζυμαριού πριν φουρνιστεί
Πνακουτό=ξύλινη φόρμα για πλαστάρια
Γκέλμπιρας=μεταλλικό εργαλείο για να τραβάμε τα κάρβουνα στο φούρνο
Σιμπουδάβλι=μακρύ ξύλο για αναζωπύρωση και ανακάτεμα της φωτιάς
Πάνα (φουρνόπανο) =ξύλο με πατσαβούρια
στην άκρη για καθάρισμα της στάχτης από το φούρνο
Πλαστάρι =καρβέλι
Κλούρα=γλυκό καρβέλι για τις λεχώνες
Φιλούτα= φέτα
Ζκρουβάλι=ακανόνιστου μεγέθους κομμάτι(συνήθως τυριού)
Ζγκρουβαλιάζω = σβώλιασμα
Ντουρντούρα (επίρρημα)=μέχρι την άκρη του σκεύους

άϊντε και καλή όρεξη.....

Ευχαριστούμε την Δήμητρα Τάχατου για την επιμέλεια και την αποστολή στο καφενείο μας